In 1923 werd op de grens van Den Haag, toen nog van Musschenbroekstraat ten hoogte van de Drebbelstraat, de fabriek gebouwd van lichttechnisch bureau Shadowlite. Het gebouw aan de van Musschenbroekstraat 37-41 staat er nog steeds, maar dat hier ooit een fabriek met ateliers en metaalbewerking in heeft gezeten weet haast niemand meer.
Shadowlite is een Nederlandse vinding op het gebied van verlichting. Men koos dien naam, omdat men hoopte het ook voor de overige wereld tot een nieuw licht te kunnen doen verkopen. Shadowlite is gecombineerd licht, de combinatie van direct en indirect licht met het effect van indirect licht; het bereikt steeds de te verlichten ruimte door middel van tegen reflectie. Is er een plafond aanwezig voor die reflectie, dan wordt dit gebruikt, zoo niet dan wordt de tegenreflector in het verlichtingsornament ingebouwd. En omdat het licht indirect is geeft het ook geen schaduw. In de beginfase werd deze techniek vooral voor cafés, kerken, en kantoren gebruikt, later werd het ook verkocht voor binnenshuis.
De oude fabriek aan de van Musschenbroekstraat bestaat uit twee delen. Op nummer 37 bevindt zich een prachtig 3-laags woonhuis van ruim 214m. De woning werd vanaf 1923 bewoond door dhr. Johannes Duchateau, directeur van Shadowlite. In het aansluitende gebouw, nummer 39-41, zat op de begane grond ateliers, op de 1ste etage bevonden zich het kantoor en de bovenste etage werd voornamelijk gebruikt als opslag. Als je het gebouw nu bekijkt zoals het er bij staat is deze op een aantal detail na nog hetzelfde gebleven.
Verdwenen
Als je naar pand 37 kijkt zie je op de hoeken, die voorzien zijn van gevelversiering uitstekende stenen die trapsgewijs oplopen, een grijze rondlopende sierpunt met hierin een logo uitgefreesd dat lijkt op een rondje met hierin 3 ongelijke verticale streepjes. Deze uiteindes zaten voorheen ook op de 4 dezelfde gevelversieringen op het pand 39-41. Ook ziet u bij pand 39-41 in het midden op de 2de etage twee loze deuren die iets weg hebben van een Frans balkon. Dit was vroeger de plek waar met een hijshaak boven de deur aan de gevel de goederen de zolder op gehesen werden. Wat ook is verdwenen is de enorme sierboog die tussen de twee uitstekende dakranden op het dak in het midden bevond. In de sierboog van steen stond met grote letter het woord "Meubelindustrie" geschreven.
Branden
In de begin jaren '30 werd het gebouw getroffen door twee branden.
Op de tweede verdieping van het perceel Van Musschenbroekstraat 39-41 brak op 7 juli 1931 tegen 4 uur brand uit op de 2de etage. Gelukkig werd de brand spoedig ontdekt door personeel, dat op zijn beurt onmiddellijk de brandweer alarmeerde en in tussentijd reeds zelf met de blussing aanving. Door de snelle ontdekking bleef de schade beperkt. De tweede brand op 24 oktober 1933 was van grotere aard. Het betrof tevens dezelfde locatie op de 2de etage maar omdat het tijdstip na werktijd was, omstreeks 20:00 uur, kon de brandweer niet voorkomen dat een groot deel van de tweede etage uitbrandde. Het bluswater zorgde dat op de onderliggende etages zoveel schade was veroorzaakt dat de inboedel volledig kon worden afgeschreven.
Faillissement
De directeur, dhr. Johannes Duchateau vraagt begin 1934 faillissement aan voor het bedrijf Shadowlite. De teruglopende cijfers door concurentie, de branden, het feit dat hij in 1933 scheidde van zijn vrouw en de vergunning voor modernisering tot het oprichten van een door elektromotoren gedreven metaal bewerkingsinrichting in de wijk werd afgewezen door de gemeente deden het bedrijf de das om. Na de sluiting ging dhr. Duchateau met een eenmanszaak door op de Haagweg in Rijswijk als lichttechnisch adviseur. Dit met veel succes want zijn naam komt in meerdere documenten na het faillissement veelvoudig voor bij grote lichtprojecten. Zo deed hij bijvoorbeeld in 1935 een megaproject met 75 lichtzuilen op de Flora in Heemstede, voorzag hij het Vracht-passagiersschip Bloemfontein van de Verenigde Nederlandsche Scheepvaartmaatschappij van een lichtplan en werd hij zelfs ingevlogen om in het Volkenbondpaleis in Genève de kamer van de secretaris-generaal te doen.
Nieuwe bestemmingen
De fabriek aan de van Musschenbroekstraat is op de begane grond door de jaren heen van eigenaar op eigenaar gegaan. Zo heeft er begin jaren '80 zelfs een witte pomp gezeten en kon je aan twee pompen die voor de deur stonden je auto vol gooien en zat er op nummer 37 op de begane grond van het woonhuis vele jarenlang een kinderverkleedwinkel. De eerste en tweede etage van de fabriek zijn halve wegen jaren '30, toen ook grotendeels Laak was afgebouwd, omgebouwd tot appartementen. In het oude woonhuis van de directeur wonen nu Kevin Tuin en zijn vriendin Saskia Zeldenrust van bewonersorganisatie RadiLaak.
RadiLaak
Buiten dat Saskia beeldend creatief therapeute is met een praktijk aan huis, houden Kevin en Saskia in de grote open bedrijfsruimte op de begane grond regelmatig bewonerssessies van RadiLaak.Deze bewonersorganisatie houdt zich bezig om de wijk in de directe omgeving, de van Musschenbroekstraat en aangrenzende straten, leefbaarder te maken. Dit doen ze aan de hand van zaken die bewoners naar voren dragen maar ook wordt er gewerkt aan grotere projecten. Ruim een jaar geleden kreeg RadiLaak het nog voor elkaar om halverwege de straat, ten hoogte van het Pasteurplein, veilige oversteek plekken te realiseren en de weg aldaar iets te versmallen.
Toch vinden ze dat nog niet genoeg want de van Musschenbroekstraat blijft volgens vele buurtbewoners een gevaarlijke racebaan. Zo is RadiLaak momenteel met de Gemeente Den Haag in overleg om de gehele herinrichting van de van Musschenbroekstraat, rond 2024 als de straat toch open moet voor de riolering, te doen.
Foto's: Google Streetview, Beeldbank Haags Gemeentearchief en RadiLaak