De belangrijkste laan in Laak die over de gehele as van de wijk loopt is de Goeverneurlaan. De naam van de straat brengt vaak verwarring met zich mee. Ook in de media wordt de naam van de straat vaak met ou geschreven in plaats van met oe. Samen voor Laak dook in de geschiedenis en de herkomst van deze straatnaam en kwam erachter dat de de straat eigenlijk ook met ou geschreven had kunnen worden.
Johan Jacob Anthony Goeverneur, Nederlands dichter en prozaschrijver (Hoevelaken 14.2.1809 - Groningen 17.3.1889). Onder het pseudoniem Jan de Rijmer leverde hij bijdragen aan de Groninger studentenalmanak. Goeverneur studeerde theologie in Groningen en enige tijd letteren in Leiden, maar na zijn deelname aan de Tiendaagse Veldtocht tijdens de Belgische opstand rondde hij zijn studie in Groningen af. Vervolgens leefde hij van zijn pen met bewerkingen en vertalingen, maar vooral dankzij zijn productie en redactie van kinder- en jeugdliteratuur. Zo bewerkte en vertaalde hij Robinson Crusoë (1871), Gullivers reizen (1872), Tijl Uilenspiegel (1872), De negerhut van oom Tom (1881) en De sprookjes van Andersen (1882) voor kinderen.
Onder het pseudoniem Oom Jan publiceerde hij talloze kinderversjes. In zijn werk voor kinderen brak hij met de traditie door geen nadrukkelijke moraal te verkondigen of braafheid te prediken. Hij was een der eersten die kinderen op hun niveau aansprak en hen een wereld van humor en spanning bood. Zijn grootste bekendheid ontleende Goeverneur aan zijn vertaling van J. Kells Fahrten und Abenteuer des Herrn Steckelbein (1847), verschenen onder de titel Reizen en avonturen van mijnheer Prikkebeen (1858). Het boek werd en wordt nog steeds herdrukt. Goeverneur maakte ook hele bekende kinderliedjes als “Mop en Mopje” (Toen onze mop een mopje was) en in een groen groen knollen-knollenland.
Naamsverwarring
Buiten dat de achternaam regelmatig voor verwarring zorgt, door alle pseudoniemen die hij gebruikte, is dat ook zeker het geval met zijn voornamen. Op zijn officiële overlijdensakte staat de naam Jan Jacob Anthonie Goeverneur, maar op veel websites waar je informatie over hem kan vinden zijn zijn voornamen als Johan Jacob Anthony geschreven. Omdat hij vaak zelf zijn werk ondertekende met J.J.A. is daar ook niet veel duidelijkheid uit te halen. Maar officiële documenten zijn, denken wij, lijdend dus dan heette hij Jan Jacob Anthonie. Wat dan wel weer opvallend is is dat de gemeente Den Haag op het straatnaambord in Laak ook de voornamen Johan Jacob Anthony heeft gebruikt. Zitten hun dan ook bij het verkeerd eind?
Wat nog veel meer verwarring opbrengt is zijn achternaam. De straatnaam wordt bijna standaard verkeerd geschreven als er in de media wat is voorgevallen op deze laan. Maar is dit eigenlijk wel zo gek? De vader van Jan (Mattheus Goeverneur) komt namelijk van een Franse refugié familie die zich in de eerste helft van de 17de eeuw vestigde in Delft. Wist je dat de opa van Jan eigenlijk Le Gouverneur heette met een ou in de achternaam? Omdat Le Gouverneur een Franse militaire titel was heeft de opa van Jan de achternaam van de familie bij hun nieuwe leven in Nederland veranderd naar Goeverneur.
De straat staat op veel oude plattegronden van de wijk begin jaren '30 overigens ook als Gouverneurlaan met ou geschreven. Of de straat ooit zo geheten heeft in de begin jaren of dat in die tijd de verwarring met ou of oe bij de gemeente ook was ontstaan is ons niet helemaal duidelijk. Misschien dat oud Laakkwartierders dat ons kan vertellen. Al met al hoe je het ook schrijft, eigenlijk is het allebei wel enigszins correct!
Foto's: Beeldbank Haags Gemeentearchief Met dank aan literatuur museum voor archief Jan Goeverneur